Alison Elliott Ymgeisydd PhD
Ysgol Gelf, Prifysgol Aberystwyth
Flynyddoedd yn ôl, dywedodd cydweithiwr wrthyf: “Dydych chi ddim yn mynd dan straen, rydych chi’n cyffroi.” Yn fy mharth cysur, nid yw gwaith caled, a heriau sylweddol y gallaf eu hwynebu’n rhwydd yn fy syfrdanu o gwbl. Nid felly y mae PhD. Mae’n brofiad hollol newydd. Mae’n ymchwil bwrpasol i’r anhysbys, yn ymarferiad deallusol arloesol sy’n eich ymestyn yn bersonol. Mae’n brifo.
Hunan-amheuaeth mewn partneriaeth â hunan-ddifrodi yw fy ngelynion. Gall gweithio gartref, sy’n rhy bell o’r Brifysgol i gymudo’n hawdd, fod yn ynysig. Yn eironig, fe helpodd y pandemig – daeth grŵp astudio cefnogol i’r amlwg. Gan gyfarfod bob pythefnos ar-lein, rydym yn trafod papur, ac yn diweddaru ein gilydd ar ein cynnydd. Mae gan gyfeillgarwch clyd anfantais – ar ffurf tonnau o euogrwydd os nad ydw i’n mewngofnodi. Gyda thyddyn i’w redeg, dw i’n dyfalu’r pwysau domestig yr ydym i gyd yn eu hwynebu, fy un i ddim mwy na’r rhai y mae eraill yn eu dioddef. Ond taflwch gais sydyn i ddysgu modiwl heb unrhyw adnoddau blaenorol i bwyso arnynt, a chynlluniau uchelgeisiol i ysgrifennu fel y gwynt yn drifftio’n rhwydd.
Y llynedd, wynebais y digwyddiad ansefydlogi eithaf – newid goruchwyliwr. Roeddwn wedi cael fy rhybuddio gan ymchwilwyr eraill ynghylch pa mor ddinistriol y gallai’r profiad fod. Gan barhau cymaint ag y gallwn, deuthum i stop. Er gwaethaf ymdrechion rhagorol fy ail oruchwylydd, teimlais ar goll ac wedi fy ngadael.
Roedd sesiynau ‘Stress and the Personality’ Ian Archer yma yn Aberystwyth wedi fy helpu i ymdopi. Gallaf yn awr adnabod yr arwyddion o straen sy’n ymgripio, deall sbardunau straen personol, a strategaethau gwrthweithio. Mae arfer ysgrifennu rheolaidd wedi fy setlo i. Yn y tymor byr mae ansawdd yr ysgrifennu yn amherthnasol; dw i jyst yn ei wneud. Wedi dweud hynny, nid yw mor hawdd osgoi rhwystrau ar hyd y ffordd. Dw i wedi dysgu maddau i mi fy hun a mynd i redeg yn y glaw.