Dw i’n mynd i fod yn onest gyda chi – nid yw bod yn rhiant a gwneud PhD yn hawdd, ond gellir ei wneud yn bleserus i chi a’ch plentyn.
Yn 2021, pan ges i ysgoloriaeth i wneud PhD gyda Chanolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE, gofynnodd fy merch Sophia (wyth oed ar y pryd): “Mwy o astudiaethau?”
Ac felly, eglurais y bydd “mwy o astudiaethau” yn fy ngwneud yn fwy gwybodus am fy mhwnc, a byddaf yn dod yn feddyg pan fyddaf yn gorffen (ychwanegwch ddwylo jazz pan fyddwch chi’n ei ddweud am effaith ddramatig).
O, roedd hyn yn swnio’n arbennig iawn iddi! Roedd ganddi ryw syniad am y pwnc roeddwn i’n arbenigo ynddo eisoes – cadw pobl yn ddiogel rhag mynd yn sâl o fwyd (Diogelwch Bwyd yn swyddogol). Esboniais ymhellach y byddaf yn astudio’r hyn y mae pobl yn ei feddwl ac yn ei wneud pan fyddant yn paratoi bwyd. Ac roedd fy nghyffro ynghylch fy swydd newydd yn ei gwneud hi’n gyffrous hefyd.
Yn fuan dilynodd mwy o gwestiynau, megis: “Ond beth yn union ydych chi’n ei wneud yn y Brifysgol?” a “Pwy yw’r bobl hyn rydych chi’n cael cyfarfodydd gyda nhw?” Roeddwn bob amser yn ateb yn onest ac yn ei gwneud yn glir i Sophia ei bod yn bwysig iawn fy mod yn gwneud fy nhasgau yn dda, a bod hyn yn golygu llawer o waith.
Mae gwaith PhD yn aml yn mynd ymlaen yn ystod gwyliau ysgol a gallai trefnu gofal plant fod yn anodd i lawer o rieni. Y gwyliau haf hwn doedd gen i ddim dewis ond dod â fy merch (bron yn ddeg oed erbyn hyn) gyda mi ar gyfer cwpl o ymweliadau â’r campws lle mae Canolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE wedi’i lleoli. Croesawyd y ffaith hon gan fy nhîm goruchwylio a’r staff. Roedd yn gyfle gwych i fy merch ddarganfod mwy am wyddor bwyd a gweithgareddau ymchwil yn y Ganolfan.
Yn ystod y diwrnodau ‘dod â’ch plentyn i’r gwaith’ hyn, aeth Sophia ar daith o amgylch cyfleusterau Canolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE gyda Dr Ellen Evans a’r Athro Elizabeth Redmond a chwrdd â’r holl staff, fel VIP go iawn. Eisteddodd hefyd drwy’r cyfarfodydd wyneb yn wyneb a chymerodd ran mewn prosiect haf byr.
Veronika gyda’i merch Sophia yng Nghanolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE
Yn y prosiect hwn, fe wnaethon ni greu fideo addysgol i helpu plant i ddysgu’r camau golchi dwylo cywir. Cyfrannodd Sophia yn helaeth at y prosiect trwy fodelu’r broses golchi dwylo, rhannu ei syniadau am gyfathrebu gwyddoniaeth gyda’r tîm, trafod y syniadau dylunio fideo, ac adrodd y fideo terfynol. Roedd hi wedi mwynhau pob munud ac yn teimlo’n falch iawn o fod yn rhan ohono! Nawr gofynnir i mi, “Pryd ydyn ni’n mynd i’r Brifysgol eto?”.
Mae’n bwysig iawn bod eich tîm goruchwylio a’ch cydweithwyr yn deall eich sefyllfa fel rhiant pan fyddwch yn gwneud PhD. Dw i’n ffodus i gael fy ngoruchwylio gan yr Athro Elizabeth Redmond, Dr Ellen Evans, yr Athro Claire Haven-Tang a Dr Ambikesh Jayal, a oedd, o’r cychwyn cyntaf, yn gefnogol iawn i’r ffaith bod gennyf gyfrifoldebau rhianta ychwanegol. Dw i hefyd yn ddiolchgar i staff ZERO2FIVE am groeso mor gynnes yn ystod ymweliad Sophia.
Felly, pe bai’n rhaid i mi roi cyngor i unrhyw rieni sy’n gwneud PhD, hynny fyddai – i ddweud wrth eich plentyn am eich PhD ac ymgysylltu â nhw yn yr hyn rydych chi’n ei wneud. Ac, os gallwch chi, gwnewch weithgareddau dysgu hawdd a hwyliog sy’n gysylltiedig â’ch PhD gyda’ch gilydd. Byddan nhw wrth eu bodd oherwydd y cyfan maen nhw ei eisiau yn fwy na dim yw bod yn rhan o’ch byd.
Ac efallai na fydd hyn yn gwneud y broses o wneud PhD yn haws, ond mae’n siŵr y bydd yn gwneud y broses yn fwy pleserus a gwerth chweil i chi ac i’ch plentyn.