Cefais fy ngeni yn ddwys-fyddar ddwyochrog a gweithiais fel Nyrs Uned Gofal Dwys trwy gydol y pandemig coronafeirws. O’r profiad hwn, cefais fy hun yn anelu at gynnal astudiaeth ansoddol yn archwilio hanes nyrsys byddar o weithio yng ngwasanaethau iechyd y DU, a fyddai’n hybu dealltwriaeth o’r materion, yr heriau, a’r hwyluswyr y mae nyrsys byddar yn eu profi wrth iddynt ddarparu gofal cleifion. Mae hyn yn cael effaith byd go iawn gan fod yr oedran ymddeol yn cynyddu, sy’n golygu y gall y gweithlu sy’n heneiddio hefyd brofi mathau o golli clyw. Hefyd, wrth i’r GIG wynebu pwysau o ran cadw staff a nifer y staff sy’n cymryd swyddi, gallai’r ymchwil hwn ddarparu rhywfaint o gymorth i wella rhai o’r pryderon hyn gan y gallai profiadau personol ddatblygu argymhellion.
Dw i yn fy ail flwyddyn o’m PhD, a dw i’n aros am gymeradwyaeth foesegol i ddechrau fy ngham casglu data wrth gyfweld â nyrsys â byddardod neu drwm eu clyw. Rwy’n gyffrous iawn i archwilio’r ymchwil hwn ac wedi bod yn ddiolchgar iawn am wobr Ysgoloriaeth Rhagoriaeth Ymchwil Prifysgol Abertawe.
Dw i wedi wynebu heriau gydag oedi o tua thri mis wrth dderbyn offer, ond mae fy ngoruchwylwyr a swyddogion anabledd wedi gweithio’n agos gyda mi i geisio cyflymu gweithrediad yr offer hwn. Byddwn yn dweud mai’r her fwyaf yn ymwneud ag offer cefnogol yw meddwl ymlaen at yr hyn y gallech fod ei angen o fewn y 3 blynedd, ond yn ffodus mae’r cyngor gan fy ngoruchwylwyr a’m swyddog anabledd wedi bod yn allweddol wrth lywio fy anghenion. Byddwn wedi wynebu heriau mewn swyddfeydd mawr oherwydd y sŵn a’r acwsteg, ac roedd cael swyddfa fach, a rennir yn fuddiol oherwydd gallwn leihau fy mhryderon fy mod yn bod yn rhy uchel mewn gofod a rennir oherwydd efallai nad wyf yn ymwybodol o sŵn.
Mae bod yn ymchwilydd ag anabledd yn heriol oherwydd nid yn unig mae’n rhaid i mi feddwl am y ffordd orau i mi sicrhau bod cyfranogwyr sy’n fyddar yn gallu cymryd rhan yn y cyfweliad yn rhwydd, ond hefyd beth yw’r ffordd orau i mi gymryd rhan mewn cyfweliadau fel ymchwilydd byddar – dw i wedi gorfod cymryd amser i feddwl am bob senario mewn amgylchiadau cyfweliad posibl i sicrhau bod gennyf y fethodoleg orau yn ei lle sydd o fudd i mi ac i’r cyfranogwr. Dylai cysylltu â’ch goruchwyliwr helpu i’ch arwain i’r cyfeiriad cywir!
Mae’n anodd i academyddion byddar gwrdd ag academyddion byddar eraill o’r un anian gan fod y digwyddiadau hyn dramor fel arfer. Mae cael y cyfle i deithio dramor i fynychu cynadleddau gydag academyddion Byddar ledled y byd wedi rhoi cysylltiadau gwerthfawr i mi y gallaf eu cysylltu ag ymchwilwyr byddar sy’n deall fy mhrofiadau. Mae hwn yn brofiad mor werthfawr, i rannu ac archwilio cysylltiadau â phobl eraill a allai fod â’r un anabledd â chi – gwnaeth hyn fy helpu i gael awgrymiadau a fyddai o fudd i’m hymchwil o brofiadau pobl eraill. Rhaid i mi ddiolch i’r Worshipful Livery Company am ysgoloriaeth a roddwyd i mi ymweld â Fienna i fynd i Gynhadledd Academyddion Byddar 2023, efallai y bydd ysgoloriaethau defnyddiol eraill ar gael ar eu gwefan ar gyfer eich ymchwil hefyd.
Dw i’n sicrhau fy mod yn dod o hyd i’r amser i ymlacio, oherwydd gall gwaith gael blaenoriaeth yn hawdd dros agweddau eraill ar fywyd. Dw i’n gwneud yn siŵr fy mod yn mynd allan am dro am awr y dydd ac yn ymlacio trwy naill ai wylio sioe deledu neu ddarllen llyfr gwych (nid gwerslyfr!). Dw i wedi siarad ag ychydig o fy ffrindiau am ddechrau clwb crosio wythnosol, ac mae mor gyffrous ein gweld ni i gyd yn dod at ein gilydd i wneud anifeiliaid newydd wedi’u crosio. Mae’r amser hwn mor werthfawr i mi, gan fy mod yn gallu ymgolli’n rhwydd yn fy holl derfynau amser sydd i ddod, ond mae cymryd yr amser hwnnw i wahanu fy hun o’r gwaith yn rhoi cymhelliant i mi gyrraedd fy nhargedau ar gyfer fy PhD.
Os ydych yn wynebu heriau tebyg, byddwn yn argymell estyn allan at eich goruchwylwyr a swyddogion anabledd gan mai nhw yw eich cysylltiadau allweddol i sicrhau eich bod yn cael y cymorth sydd ei angen arnoch yn ystod eich PhD. Byddwn hefyd yn argymell dechrau’r broses o wneud cais am gyllid Lwfans Myfyrwyr Anabl (DSA) cyn gynted ag y gallwch, gan fod cael y cymorth yn ei le yn hanfodol i’ch profiad!
Os ydych chi’n teimlo wedi’ch llethu, fel rydw i’n ei wneud ar adegau!, mae’n ddefnyddiol i mi edrych ar fy nghynllun ar gyfer yr wythnos a neilltuo’r amser, felly dw i’n ei drefnu fel cynlluniwr ysgol sef yr hyn yr wyf yn bwriadu ei gyflawni mewn blociau o amser – er enghraifft, dw i’n trefnu fy ngwaith PhD rhwng 8am a 4pm ond mae un diwrnod ar fy mhennod methodoleg, mae un diwrnod yn darllen gwerslyfr, mae un diwrnod yn bennod cyflwyniad, ac ati. Byddwn hefyd yn argymell eich bod yn gwneud eich hun yn gyfforddus i wneud y gwaith trwy fachu paned (neu eich hoff ddiod) ac agor eich cynlluniwr i weld beth yw eich cynllun bach ar gyfer y diwrnod a’i wylio’n cael ei dicio i ffwrdd fesul un! Peidiwch â’i ystyried fel gwaith yn unig, ystyriwch ef fel eich prosiect angerdd, a byddwch wrth eich bodd yn gweld eich tudalennau’n dod yn fyw gyda gwybodaeth newydd y bydd pobl yn frwdfrydig i’w darllen pan fydd wedi’i gwblhau.
Balch o’r hwyaden hon oherwydd dyma oedd fy nhro cyntaf erioed yn crosio, ac aeth yn eithaf da!